Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Grasseto
Valerianella discoidea
Caprifoliaceae Valerianaceae
Àutri noum : Douceto, Greisseto, Pan-froument, Pan-dóu-bon-Diéu.
Noms en français : Doucette discoïde, Mâche à disque.
Descripcioun :La grasseto trachis dins li tepiero seco, lis ermas e l'areno proche de mar, ounte flouris à la primo. Es uno pichoto planto de l'an, proun ramificado, que douno d'èr à sa cousino la douceto. Fai de flour roso. Se recounèis e se destrìo dóu passeroun, Valerianella coronata emé si courouno dóu calice clafis de péu (vèire la fotò à man drecho).
Usanço :Dèu agué li mémi prouprieta que la douceto. Èi peréu uno bono ensalado champanello.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Valerianella
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Ordre : Dipsacales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun
Liò : Tepiero seco
- Champ
- Sablo
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Valerianella discoidea (L.) Loisel., 1810